Nukini Life
Door hun intensieve contact met rubbertappers hebben de Nukini veel van hun gebruiken overgenomen, waaronder die van kleinschalige producenten en rivierbewoners die in de bovenste Juruá-regio wonen. Bijvoorbeeld de Portugese taal. Desondanks blijven ze hun eigen sociale organisatie in stand houden.
De Nukini hebben een clanorganisatie. De ouderen slagen erin de patrilineaire afstamming van de Nukini-families nauwkeurig te definiëren en classificeren hun leden volgens de clan waartoe ze behoren: Inubakëvu (“mensen van de jaguar”), Panabakëvu (“mensen van de Asaí”), Itsãbakëvu (“mensen van de Patoá”) of Shãnumbakëvu (“mensen van de slang”). Veel jongeren in de Nukini-gemeenschap weten echter niet tot welke clan ze behoren. Daarom negeren ze het als criterium bij de keuze van een partner om een gezin te vormen.
Normaal gesproken worden Nukini-huizen per familie gegroepeerd. In de buurt van een woning kunnen zich ook andere woningen bevinden, bijvoorbeeld van kinderen die getrouwd zijn en een nieuw gezin hebben gesticht. Het verblijfsmodel wordt vaak geassocieerd met huwelijksregels; De zoon gaat in de buurt van zijn schoonvader wonen. Maar deze regel wordt niet altijd gevolgd, omdat het vaak voorkomt dat het echtpaar na het huwelijk ervoor kiest om in een huis te wonen dat ver weg is van hun oorspronkelijke familie.
Hun huizen zijn over het algemeen gebouwd met materialen uit de jungle en worden malocas genoemd. Sommige huizen hebben muren en vloeren van paxiubão (bomen) en het dak is bedekt met palmbladeren, vooral afkomstig uit Caranaí. Andere huizen zijn gebouwd met muren en vloeren van planken, meestal van hout van goede kwaliteit (gele bast, bacurí, copaíba, rode ceder, louro). De pilaren en balken zijn gebouwd met maçaranduba, muirapiranga, abacate en gele lapacho. Er zijn ook huizen met aluminium daken, die vooral gebruikt worden voor scholen en gezondheidscentra. Meestal zijn donaties van overheidsorganisaties of NGO’s.
De afstamming is patrilineair, zoals bij de meeste Pano-volkeren het geval is. De banen zijn verdeeld naar leeftijd en geslacht. Mannen zijn verantwoordelijk voor de jacht, het verzamelen en de landbouw. Vrouwen zijn nauw verbonden met het huishouden, met handwerk en, in mindere mate dan mannen, met het verzamelen van producten uit de jungle en met de landbouw.
Op politiek vlak hanteren de Nukini momenteel een vertegenwoordigingsmodel dat gebaseerd is op een verkiezingsproces. De politieke leider van de gemeenschap, de voorzitter van de productieve vereniging en de vertegenwoordiger van die gemeenschap in de Adviesraad van het Nationaal Park Sierra del Divisor, opgericht in 2002, worden gekozen.
Activiteiten
De Nukini hebben geen ontwikkelde collectieve economie; In de regel is de productie familiebedrijf. Er zijn echter ook een aantal activiteiten die ze gezamenlijk uitvoeren:
Er wordt vooral in het droge seizoen gevist met netten en haken. Kleine vissoorten, zoals de piaba, worden als haak gebruikt. De Nukini vissen niet zozeer in rivieren, maar in kleine meren in de omgeving (Timbauba, Montevidéu, Capanawa, etc.). Dit is een tweede manier om aan voedsel te komen, aangezien er in het gebied waar de Nukini leven niet veel vis voorkomt. Daarom vullen ze hun activiteiten aan met jagen en landbouw.
De huidige problemen waarmee zijn volk kampt, zijn vooral de toenemende vraag naar nederzettingen die grenzen aan hun beschermde inheemse grondgebied. Enerzijds bestaan de nederzettingen uit jagers die jagen op voedsel of exotische dieren om te verkopen. Hierdoor worden dieren uit deze gebieden verdreven en wordt jagen moeilijker voor de Nukini. Ze moeten dus meer dieren fokken om te fokken en te grazen. Bovendien zijn er in de buurt van hun land nog andere nederzettingen die op zoek zijn naar olie in dat gebied. Het gebied lijkt rijk te zijn aan deze energiebron, wat leidt tot vernietiging van het ecosysteem dat de bevolking heilig acht.
Wat de jacht betreft, zijn de wilde dieren die deel uitmaken van het Nukini-dieet de cateto, queixada, herten, paca, schildpadden, cutia, tatu-rabo-de-couro, tatu-do-rabo-chato, tapir, jacu, mutum (galliforme vogels) en apen. Er bestaan verschillende jachttechnieken: met vallen, met honden of wat zij noemen ‘jacht in uitvoering’ en ‘jacht in afwachting’. Voor de jacht trekken de jagers vier uur lang diep de jungle in, weg van hun familie, totdat ze hun prooi vinden. Jagen op de loer kan echter wel in de buurt van de plantages, die zich meestal in een gebied dicht bij de hutten bevinden.
Daarnaast houden de Nukini ook dieren voor eigen consumptie, zoals varkens, kippen en soms schapen, geiten en koeien. In jachtgebieden verzamelen de Nukini ook verschillende soorten voedsel: lacaba, pauta, buritu en palmhart zijn enkele van de vruchten die ze eten.
In de jungle vinden ze ook medicinale planten die ze dagelijks gebruiken, zoals palo amargo (gebruikt bij insectenbeten) en verschillende boomschorsen waar ze thee van maken, bijvoorbeeld de schors van de johannesbroodboom, de copaibaboom of de kattenspinboom, die ook ontspannende en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Kinathee wordt gebruikt tegen malaria. Ook wordt de salie van de cepó-guaribinha (een soort wijnstok) gebruikt om griep en de verschillende varianten ervan te bestrijden. Planten als heemst tegen hoest en waterkers tegen kiespijn.
Naast de vondsten die ze in de jungle doen, zijn de Nukini ook verantwoordelijk voor het verbouwen van verschillende planten. Onder de fruitsoorten kunnen we onder andere mango, kokosnoot, cashewnoten, jackfruit, ananas, citroen, acerola, guave, avocado, palmhart, cupuaçu en papaja noemen. Op de plantages worden voornamelijk maïs, rijst, cassave, bonen, suikerriet, tabak en yams verbouwd. Als er een overschot aan productie is, wordt dit verkocht om een ander product te verkrijgen dat niet op hun grondgebied te vinden is. Cassavemeel is het best verkochte product.
