Cząsteczka nikotyny:

Struktura: Ma dwa monoazotowane jądra heterocykliczne: pierścień pirydynowy i drugi pierścień pirolidynowy.

Biosynteza: Jest syntetyzowana w obszarach o największej aktywności w korzeniach roślin tytoniu i transportowana przez sok do zielonych liści.

Nazwa IUPAC: (S)-3-(1-metylopirolidyn-2-ylo)pirydyna

Wzór: C10H14N2

MECHANIZM AKCJI:

Receptory: Nikotyna powoduje pobudzenie neuronów poprzez otwarcie nikotynowych receptorów cholinergicznych, do których jest selektywnie przyłączona.

Selektywnie wiąże się z nikotynowymi receptorami cholinergicznymi, początkowo wykazując działanie aktywujące, a później blokujące.

PRZEJŚCIE MEMBRANY:

PALENIE: Przejście przez błony zależy od równowagi pomiędzy zjonizowaną i niezjonizowaną formą nikotyny, która zależy od pH środowiska.

– Gdy podłoże jest zasadowe, nikotyna jest zwykle niezjonizowana, rozpuszczalna w tłuszczach i łatwo przenika przez błony biologiczne.

W przypadku cygar i tytoniu fajkowego, które mają odczyn zasadowy, nikotyna wchłania się bardziej przez jamę ustno-gardłową, bez konieczności połykania dymu.

-Gdy środowisko jest kwaśne, nikotyna ma tendencję do jonizacji i ma trudności z przenikaniem przez błony biologiczne.

Dym papierosowy, który jest bardziej kwaśny, należy wdychać, a nikotyna jest wchłaniana zwłaszcza w płucach ze względu na bardziej zasadowe pH.

Im szybsza jest absorpcja substancji, tym wyższy jest jej poziom w osoczu i tym szybszy jest jego spadek.

Ponieważ wchłanianie jest szybsze, papierosy osiągają większe i krótsze szczyty nikotyny niż w przypadku cygar i fajek.

Zdolność uzależniająca substancji zależy bezpośrednio od tego, jak szybko zachodzą jej główne działania i jak intensywne są one. Z tego powodu inhalacja jest szczególnie uzależniającym sposobem podawania substancji.

Armitage AK, Turner DM. Wchłanianie nikotyny zawartej w dymie papierosowym i cygarowym przez błonę śluzową jamy ustnej. Natura, 1970 1231-1232

Farmakologiczne aspekty palenia papierosów i uzależnienia od nikotyny. N Engl J Med 1988; 319:1318-1330

Przegląd dowodów na to, że pH jest m.in. wyznacznikiem dawki nikotyny w przypadku doustnego stosowania tytoniu bezdymnego, Tob Control 1997; 6:219-225

DOUSTNIE:

Preparaty doustne i do żucia przechodzą pierwsze przejście przez wątrobę, nikotyna w niższych stężeniach dociera do krążenia ogólnoustrojowego i po części z tego powodu mają mniejszą siłę uzależniającą.

Dystrybucja: Po dostaniu się do organizmu nikotyna jest szybko rozprowadzana do krwi i tkanek, ponieważ przy pH krwi łatwo przenika przez błony komórkowe. Dzięki dużej rozpuszczalności w tłuszczach przenika przez barierę krew-mózg.

Po paleniu papierosa przez około dziesięć minut maksymalne stężenie nikotyny w osoczu wzrasta do około 25-45 ng/ml.

Różnica tętniczo-żylna: Poziomy tętnicze są od sześciu do dziesięciu razy wyższe niż poziomy żylne.

-Pod koniec dnia wyższy poziom nikotyny zwykle występuje w wyniku kumulacji po kilku godzinach regularnego palenia.

– Spożywanie pokarmu powoduje wzrost przepływu krwi w wątrobie, a w konsekwencji większy klirens nikotyny, co wyjaśnia pilną potrzebę palenia przez niektórych konsumentów po jedzeniu.

Zmienne wpływające na metabolizm nikotyny. Pharmacol Ther 1993; 60:461-500.

Okres półtrwania: Poziomy zmniejszają się o połowę w ciągu około dwóch godzin.

Metabolizm w wątrobie: Nikotyna jest metabolizowana głównie w wątrobie, za pośrednictwem grupy enzymów cytochromu P450 (CIP) (eliminujących substancje, które nie są syntetyzowane przez sam organizm), które przekształcają ją w kotyninę, która jest wydalana przez organizm z moczem.

Kotynina oddziałuje również z receptorem nikotynowym, potencjalnie przyczyniając się do neurofarmakologicznego działania nikotyny. Poziomy kotyniny są około dziesięć do piętnastu razy wyższe niż nikotyny, ponieważ jej okres półtrwania jest dłuższy i wynosi około 20 godzin.

„Kotynina, główny metabolit nikotyny w mózgu, stymuluje receptory nikotynowe…” J Pharmacol Exp Ther 1999; 288:905-911

U ludzi od 70 do 80% nikotyny jest metabolizowane przez CYP2A6, z których zidentyfikowano trzy warianty: normalny CYP2A6*1 i dwa inne związane ze zmniejszoną aktywnością enzymu. Występowanie nieprawidłowych wariantów u palaczy jest rzadsze niż u osób niepalących. Osoby z nieprawidłowymi wariantami palą mniej papierosów dziennie i częściej rzucają palenie.

Powszechny defekt genetyczny metamolizmu nikotyny zmniejsza palenie. Centrum konferencyjne im. Natchera Narodowe Instytuty Zdrowia; 1998.

Ahó!