Geen producten in de winkelwagen.
Huni Kuin-stam
De Huni Kuin-stam (huni “man”, kuin, “waar”) strekt zich uit van de uitlopers van de Peruaanse Andes tot aan de Braziliaanse grens, in de staten Acre en Zuid-Amazonas, en bestrijkt het gebied van Alto Juruá, Purus en de Javari-vallei.
Hun moedertaal is Hatxa Kuin, “de taal van de waarheid”, hoewel ze vrijwel allemaal tweetalig zijn (Spaans en Portugees, afhankelijk van het land). Deze stam is verdeeld in kleine gemeenschappen of dorpen die tot 1946 geïsoleerd zijn gebleven in de maagdelijke jungle, ver van de rivieren die de kooplieden bevoeren. De afgelopen decennia hebben ze een grote verandering meegemaakt, zowel wat betreft de interne uittocht (veel Peruaanse bevolkingen zijn naar de Braziliaanse kant verhuisd) als wat betreft hun manier van leven.
De Huni Kuin worden ook cashinahuá (of kaxinawá) genoemd, misschien vanwege hun vermogen om zich ‘s nachts in de dichte jungle te verplaatsen, aangezien kaxi ‘vleermuis’ betekent in Hatsa Kuin.
Sociale structuur en wereldbeeld
Het ecosysteem waarin de Huni Kuin (of Kaxinawá) leven is verdeeld in drie goed gemarkeerde gebieden. Aan de ene kant is er de stad, bestaande uit eengezinswoningen die op pilaren verrijzen, en malokas, overdekte maar open gemeenschappelijke ruimtes, zonder muren. Alle gebouwen zijn volledig gemaakt met materialen uit de jungle. Naast de huizen zijn er de boerderijen, gecultiveerde gebieden. Daarna vonden we een deel van de jungle met nog veel menselijke aanwezigheid en open wegen. Ten slotte is er de diepe jungle, het grootste oerwoud ter wereld, dat zo moeilijk te betreden is. Als een bevolking naar andere landen migreert en het dorp verlaat, zal zij worden opgegeten door de jungle en binnen maximaal vijf jaar volledig verdwijnen onder haar dikke groene mantel.
Het sociale leven van de Huni Kuin wordt sterk gekenmerkt door hun geslacht. De mens is het roofdier, de jager, hij is degene die het vlees en de grondstoffen uit de jungle haalt. Hij is de nomade, de onverschrokken persoon die zich in de diepten van de jungle waagt. De vrouw is degene die transformeert wat de man van buitenaf meebrengt en het omzet voor intern gebruik. Hij is degene die verantwoordelijk is voor het handwerk, het oogsten van groenten, het koken van voedsel, het opvoeden van kinderen. De man is verantwoordelijk voor de bouw van het huis en de vrouw voor de inrichting en het onderhoud ervan. De man is degene die de boerderij voorbereidt en plant, en de vrouw is degene die verantwoordelijk is voor de zorg ervoor en het verzamelen van voedsel. De vrouw komt in principe nooit het oerwoud binnen.
Hoewel hun taken op het materiële en praktische niveau van het leven gescheiden zijn, zijn zowel mannen als vrouwen op het spirituele niveau van al deze taken zeer verenigd. Het is een zeer duale organisatie, maar geen van beide delen overlappen de andere, geen van beide is onderworpen, beide maken deel uit van het ene, van het geheel.
Er is geen huwelijksceremonie onder de rituelen. De verbintenis van een echtpaar wordt ingewijd wanneer de jongeman de boerderij klaarmaakt voor zijn geliefde. Hoewel ouders in deze vakbonden voor hun eigen belangen tussenbeide komen, kunnen ze jongeren niet dwingen om samen te zijn, tegen de wil van een van hen in. Er zijn echter veel ceremonies die methodisch worden uitgevoerd, zoals die van de vruchtbaarheid of die van de overgang van kindertijd naar volwassenheid.
De Huni Kuin hebben geen woord om de mensheid of de mens te beschrijven. Ze onderscheiden enerzijds de kuin (zichzelf) en anderzijds de bemakia (“de ander, de anderen”). De Huni bemakia zijn voor hen zowel de Inca’s als de blanken. Er is een tussengroep tussen de twee, namelijk de Huni Kayabi, inheemse mensen van dezelfde taalgroep, Pano. Dus om ‘de hele mensheid’ te zeggen, zou de Huni Kuin dasibi huni inun betsa betsapa zeggen, wat we zouden kunnen vertalen als ‘wij allemaal en anderen die anders zijn’.
In hun wereldbeeld stellen ze zich een heuvel voor die de wereld vertegenwoordigt. Op de top bevindt zich het centrum en daaruit ontspringen alle rivieren en worden verlengd totdat hun andere oever niet meer te zien is. In het onderste gedeelte leeft een tarantula, eigenaar van de kou en de dood. De hemel strekt zich uit onder de aarde totdat hij samenkomt aan de horizon. De Huni Kuin stellen zich voor dat ze op de top van de heuvel wonen, terwijl de Inca’s en de blanken, de Huni Bemakia, beneden wonen. Momenteel bevinden beide zich in nauwere posities, aangezien de huni kuin van de top zijn neergedaald en de blanken erin zijn geslaagd de kronkelige rivieren over te steken dankzij de hulp van een grote krokodil.
Geschiedenis
De Huni Kuin (of Kaxinawá) kregen aan het begin van de 20e eeuw met geweld te maken met de gewelddadige aanvallen van de rubbertappers en onderhielden pas in de jaren vijftig vreedzame betrekkingen met de blanke man. Vervolgens begonnen de Huni Kuin een ruileconomierelatie te onderhouden met de niet-inheemse samenleving van Brazilië en Peru. De Kaxinawá, grote jagers, verkregen huiden, veren en zaden in ruil voor vervaardigde gebruiksvoorwerpen. Na verloop van tijd stopten ze met het gebruik van hun pijlen en begonnen ze geweren te gebruiken voor de jacht, dus waren ze afhankelijk van de patronen die de kolonisten hen verkochten. De Huni Kuin verloren daarmee hun jachtautonomie, aangezien de nieuwe generaties geen instructie kregen in het maken van pijlen of het leren van de traditionele jacht. Toen de patroonprijzen niet langer winstgevend waren voor de stam, begonnen ze zich te wijden aan de vee- en varkenshouderij, wat hun manier van leven drastisch veranderde.
In 1951 bracht de komst van filmmaker en antropoloog Schultz een mazelenepidemie met zich mee die de inheemse bevolking verwoestte en 80% van de Huni Kuin doodde.
Sjamanisme
Voor de Huni Kuin is de persoon gemaakt van vlees (of lichaam) en Yuxin, een woord dat we zouden kunnen vertalen als ‘het vermogen om communicatie tot stand te brengen met de dieren en planten van de jungle’. Op dezelfde manier hebben zowel dieren als planten een lichaamskant en een Yuxin-kant.
De stam beweert dat de echte sjamanen, de mukaya, zijn gestorven. Ze hadden de bittere en sjamanistische substantie in zich die muka wordt genoemd, om te communiceren met de onzichtbare kant van de werkelijkheid, en ze hadden geen externe substantie nodig om die staat binnen te gaan. Het lijkt er inderdaad op dat velen in de jaren vijftig zijn gestorven, tijdens de zogenaamde “Schultz-griep”, en het lijkt erop dat veel dorpen hun relatie met de sjamanistische wereld hebben verbroken. Sommige gemeenschappen blijven echter andere vormen van sjamanisme beoefenen die als minder krachtig maar ook efficiënt worden beschouwd.
Het gebruik van ayahuasca, een voorrecht van de sjamaan in veel groepen in het Amazonegebied, is een collectieve praktijk onder de Huni Kuin, ervaren door alle volwassen mannen en adolescenten die ‘de wereld van ayahuasca’ willen zien.
Het eerste teken dat iemand een sjamaan kan zijn en een relatie met de wereld van yuxin kan ontwikkelen, is een mislukking in de jacht. De sjamaan ontwikkelt een grote vertrouwdheid met de dierenwereld en door zich daarin in te leven en ze als zijn medemensen te zien, kan hij ze niet meer doden. Daarom eet de sjamaan geen vlees.
Voor de Huni Kuin zijn er verschillende manieren om met sjamanisme te beginnen. Sommige zijn het resultaat van een doelbewuste zoektocht door de leerling, en andere ontstaan spontaan op initiatief van de yuxin. De aanwezigheid van de muka in het hart van de leerling is een essentiële voorwaarde voor elke uitoefening van sjamanistische macht, die uiteindelijk afhangt van de wil van de yuxin.
De specialiteit van huni dauya (“man met een zoet middel”, kruidkundige) wordt doorgaans niet gecombineerd met die van de huni mukaya (sjamaan). Het leerproces van de kruidkundige is heel anders dan dat van de sjamaan. Tenzij hij te maken heeft met giftige bladeren, is de kruidendokter niet onderworpen aan vasten en kan hij deelnemen aan normale jacht- en huwelijksactiviteiten: hij verwerft zijn kennis door stage te lopen bij een andere specialist en vereist een scherp geheugen en een scherp inzicht.
Tegenwoordig resoneert de spiritualiteit van de Huni Kuin (of Kaxinawá) over de hele wereld. Dit begon tien jaar geleden, met de komst van drie jonge Huni Kuin-leiders naar Rio de Janeiro met het idee om voor het eerst ceremonies buiten hun eigen gebied te houden. Tegenwoordig reizen veel leiders naar alle vijf de continenten om rituelen aan te bieden.
Terug naar blog
Huni Kuin
25,00€
Huni Kuin
30,00€
Huni Kuin
28,00€
Huni Kuin
26,00€
