Festiwale i ceremonie

Festiwale te mają szczególne znaczenie dla nawiązywania i wzmacniania relacji społeczno-politycznych pomiędzy samymi Yawanawá a innymi grupami.

Saiti („sai” oznacza krzyczeć) to słowo w języku Yawanawá, które ogólnie oznacza „imprezę”, a „Mariri” – które nie jest słowem w języku Yawanawá – jest używane również przez inne grupy w regionie. Święto „uma aki” (święto „caiçuma” – rodzaj chicha z manioku) trwa kilka dni i koncentruje się na relacjach międzygrupowych, gdyż zazwyczaj biorą w nim udział przedstawiciele innych społeczności. Rytuał ten obejmuje kilka sekwencji, z których niektóre mogą pojawiać się osobno, podczas mniejszych świąt: gry, spożywanie i oczyszczanie caiçuma, inscenizacje wojenne, tańce i pieśni.

Wraz z rozwojem delimitacji terytorialnej, rosnącą w latach 80. świadomością praw rdzennej ludności i nowymi możliwościami pozyskiwania zasobów od ruchu ekologicznego, Yawanawá zaczęli w latach 80. rewitalizować swoje tradycje i kulturę.

W 2000 roku powstał Festiwal Mariri Yawanawá, którego celem jest pielęgnowanie kultury i tradycji tego ludu. W festiwalu tym uczestniczy 17 wiosek. Trwa on około tygodnia i wypełniony jest śpiewami, tańcami, ceremoniami i grami. Obiekt jest dostępny dla ograniczonej liczby turystów.

Święto obchodzone jest w Świętej Wiosce, najstarszej ze społeczności Yawanawá, gdyż jest to święte miejsce, w którym dziadkowie (szamani) zbudowali naczynie, w którym gotowano „ayahuascę” babci. To samo miejsce stało się później cmentarzem dziadków. Dzięki temu lek ten jest tam jeszcze skuteczniejszy. Mają tam także wielkie drzewo, wielkie winorośl, na której gotuje się święte lekarstwo.

W Świętej Wiosce znajdziesz ogród ziół leczniczych, plantację ayahuaski, panele słoneczne, które oświetlają wioskę nocą i pompują wodę z rzeki, domki przeznaczone do diet i rekolekcji duchowych, małe plaże nad rzeką, święty cmentarz, antenę satelitarną, która transmituje na żywo informacje na temat projektu sztuki cyfrowej, a także nowe domy w budowie.

Przed ośrodkiem kultury, w którym młodzi ludzie zbierają się wieczorami, aby ćwiczyć muzykę, znajduje się okrągła przestrzeń o rozmiarach połowy boiska do piłki nożnej, otoczona gigantycznym wężem. To magiczne miejsce kontaktu z Matką Ziemią, Wielką Tajemnicą i Wielkim Lasem. Pewien europejski gość, który kilka lat temu uczestniczył w tym festiwalu, opowiada nam: „To właśnie podczas takich festiwali wioska otwiera swoje drzwi dla przybyszów z zewnątrz. O piątej rano budzi się dżungla, a wraz z nią wszyscy członkowie plemienia.

Chodzili nad rzekę, by się wykąpać, gotowali, a także oprowadzali nas po dżungli wokół wioski, by z dumą pokazać nam różne właściwości każdej rośliny. Wieczorem rozpalano ognisko i wielu śpiewało, grając na gitarach.

Kładą się spać bardzo wcześnie, po zachodzie słońca. Praca jest rozdzielana pomiędzy rodziny. Wielu z nich zajmuje się tworzeniem niesamowitych wyrobów rzemieślniczych. Zwykle za pomocą wielokolorowych koralików, którymi rysują zwierzęta dżungli, takie jak papugi, pumy, jaguary i węże; Są to statki ochronne.

Wyroby te są następnie sprzedawane w dużych miastach lub za granicą. Są i tacy, którzy nie mają żadnej konkretnej aktywności w ciągu dnia. Udział w festiwalu jest bezpłatny, a aby w nim wziąć udział, trzeba zostać zaproszonym przez kogoś ze wsi lub plemienia. Wszyscy goście wzięli jednak udział w zakupie wielu wyrobów rękodzielniczych jako podziękowanie za zaproszenie. W 2002 roku w wiosce Nova Esperança zainaugurowano Festiwal Yawa. Jest to wydarzenie mające na celu przybliżenie i dzielenie się kulturą Yawanawá z innymi plemionami Amazonii, a także ze wszystkimi ludźmi, bez względu na ich przynależność etniczną czy narodowość, którzy są zainteresowani poznaniem ich światopoglądu.

To wielkie zgromadzenie w Nova Esperança jest dla Yawanawá momentem o wyjątkowym znaczeniu, wzywającym do ratowania, odrodzenia i rewitalizacji ich kultury. Święto to ma na celu upamiętnienie dobrobytu nowych czasów, w przeciwieństwie do wcześniejszego okresu konfliktów, rozproszenia rodzin, trudności i ucisku.

Obchody odbywają się w październiku i trwają pięć dni. Kilka grup z ośrodków miejskich przybywa na tereny zamieszkane przez rdzenną ludność, aby zobaczyć to wydarzenie i wziąć w nim udział. Rdzenni mieszkańcy ozdabiają je malowidłami i wyjaśniają ich znaczenie.

Niektóre dni, w nocy, odbywają się rytuały z rome i uni (ayahuaską). Są szczególne momenty, w których lokalni liderzy wygłaszają przemówienia na temat kultury rdzennej, podkreślając proces odrodzenia kultury Yawanawá. Szaman i towarzysz przywódcy Biry, przygotowuje duchowe rekolekcje dla ludzi, którzy przybywają z całego świata. Ten rodzaj turystyki, oparty na rytualnych praktykach Yawanawá i mający cele terapeutyczne, stanowi dla nich ważne źródło dochodu, podobnie jak turystyka „etniczna”.

Tańczenie i śpiewanie „saiti”, poznawanie swojego pochodzenia i picie „uni” to rzeczy, którymi ludzie Yawanawá dzielą się z zagranicznymi gośćmi podczas tych uroczystości. W przemówieniach wygłaszanych podczas Festiwalu historia prezentowana jest jako odrodzenie kulturowe, potwierdzenie tożsamości i polityki.

Choć na pierwszy rzut oka określenie „etnoturystyka” może nadawać wydarzeniu specyficzny charakter, większość odwiedzających, jak i sami mieszkańcy, postrzegają festiwal jako coś zupełnie innego niż turystyka.

Odwiedzający poszukują pewnej filozofii ekologicznej: „Ludność tubylcza lub mniejszości etniczne i kulturowe z czterech stron świata są postrzegane jako strażnicy tradycyjnej wiedzy na temat swojego środowiska, a także jako etyczne i techniczne alternatywy dla współczesnego modelu ekonomicznego”, a zatem „ludność tubylcza” jest terminem związanym z szacunkiem dla Matki Ziemi. Dla niektórych Yawanawá uroczystości te niewiele różnią się od spotkań, na których spotykają się wyłącznie mieszkańcy regionu. Jest to przestrzeń, w której dzielą się swoim sposobem życia z gośćmi. Wiedza i techniki szamańskie zajmują się relacją z yuxin, duchami zamieszkującymi las i ingerującymi w ludzkie życie.

Ekspansja kulturowa Ayahuaski

Wiele lat temu Babcia Ayahuasca poszerzyła swoje granice, została zinterpretowana za pomocą innych form rozumienia tego doświadczenia i wyłoniła się z amazońskiej dżungli. Obecnie praktyka ta rozprzestrzenia się jako ruch ogólnoświatowy, skoncentrowany między Ameryką a Europą i zróżnicowany pod względem form wyrazu.

Nadchodzi era komunikacji i mediów społecznościowych, które poszerzają swoje granice, zwłaszcza poprzez środki wirtualne. Ludzie Yawanawá uczestniczą w poszerzaniu ludzkiej świadomości, używając tej rośliny podczas świąt i ceremonii na pięciu kontynentach.

Czytaj dalej:

Muzyka Yawanawá